Pous Benedictus XV

Benedictus XV
Geboortenaam	Giacomo Paolo Giovanni Battista della Chiesa
Pontifikaat begin	3 September 1914
Pontifikaat eindig	22 Januarie 1922
Voorganger	Pius X
Opvolger	Pius XI
Gebore	21 November 1854 Pegli, Italië
Sterf	22 Januarie 1922 Rome, Italië
Ander pouse genaamd Benedictus

Pous Benedictus XV (Latyn: Benedictus PP. XV, Italiaans: Benedetto XV; 21 November 1854 – 22 Januarie 1922), gebore markies Giacomo Paolo Giovanni Battista della Chiesa, was die 258ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 3 September 1914 tot 22 Januarie 1922 vir 7 jaar 4 maande en 20 dae. Hy het Pous Pius X (1903–1914) opgevolg.

Biografie

Jeugfoto van Giacomo uit 1868.

Pous Benedictus XV is gebore as markies Giacomo Paolo Giovanni Battista della Chiesa (Giacomo della Chiesa) op 21 November 1854 in Pegli, Italië. Hy was die sesde kind van markies Giuseppe della Chiesa en sy vrou Giovanni Migliorati. Hulle was verarmde stadsadel van die Genuese voorstad Pegli. Die familie Migliorati het reeds in die 15de eeu 'n pous gehad in die persoon van Cosimo de' Migliorati wat die naam Innocentius VII aangeneem het.

Giacomo se gesondheid was swak en hy het tuisonderrig ontvang. Na sy middelbare skoolopleiding aan die Institutio Danovaro e Giusso wil hy priester word, maar sy pa dring daarop aan dat hy universiteit toe gaan en regte studeer. Hy volg egter gelyktydig kursusse in filosofie aan die seminarie. Op 2 Augustus 1875 voltooi hy sy studie in die regte en vertrek na Rome waar hy verder studeer aan die pouslike universiteit Gregoriana. Op 21 Desember 1878 word hy priester gewy en tree in diens van kardinaal Mariano Rampolla dei Tindaro wat kardinaal staatssekretaris was onder Pous Leo XIII. Op 18 Desember 1907 stel Pous Pius X della Chiesa aan as aartsbiskop van Bologna. Pas na die dood van kardinaal Rampolla word della Chiesa bevorder tot kardinaal-priester op 25 Mei 1914. Op 3 September 1914 volg hy Pous Pius X op en word op 6 September 1914 gekroon deur kardinaal Francesco Salesio della Volpe. Weens die Eerste Wêreldoorlog is die plegtigheid sober gehou in die Sixtynse kapel en nie in die Sint Pietersbasiliek nie. Hy regeer tot sy dood op 22 Januarie 1922 en word opgevolg deur Pous Pius XI. Die naam ‘Benedictus’ beteken 'geseënde'.

Kerklike loopbaan

• 21 Desember 1878 – Priesterwyding.
• 22 Desember 1907 – Aartsbiskop van Bologna.
• 25 Mei 1914 – Kardinaal-priester van Santi Quattro Coronati.
• 3 September 1914 – Pous van Rome.

Pontifikaat

Benedictus XV se pousskap is oorheers deur die Eerste Wêreldoorlog wat hy die "Selfmoord van Europa" genoem het en die stormagtige nasleep daarvan. Sy vroeë oproep vir 'n skikking in 1914 is geïgnoreer. Die pous het beduidende humanitêre inisiatiewe gereël soos die vestiging van die Vatikaanse buro wat krygsgevangenes van alle nasies gehelp het om met hulle families in verbinding te tree. Hy het ook talle onsuksesvolle pogings aangewend om vredesonderhandeling te bewerkstellig, maar die pleidooie vir 'n onderhandelde skikking het hom ongewild gemaak selfs in katolieke lande soos Italië wat een van die baie ondersteuners van die oorlog was en wat niks minder as totale oorwinning wou hê nie. Sy bekendste ingryping was die sewepunt-bulvoorstel van 1 Augustus 1917 waarin hy aangedring het om 'n staking van vyandighede, vermindering van bewapening, gewaarborgde vryheid van die oseane en internasionale arbitrasie. Slegs Woodrow Wilson het direk reageer en verklaar dat die verklaring van vrede voortydig sou wees. In Europa het beide kante hom as bevooroordeel ten gunste van die ander gesien en was hulle onwillig om die terme wat hy voorgestel het te aanvaar. Hierdie wrewel het bygedra tot die uitsluiting van die Vatikaan van die Parys-vredeskongres van 1919 nadat die pousskap reeds polities en diplomaties gemarginaliseer was na die verlies van die pouslike state.

Relasies met Italië

Die politieke posisie van die Kerk na die verlies van die Kerklike Staat en die reg op outonomie was vir Benedictus XV baie belangrik. In sy eerste ensikliek “Ad Beatissimi Apostolorum” stel hy 'n oplossing voor vir die posisie van die Vatikaan in die Italiaanse politiek. In 1918 hef hy die dekreet “Non Expedit”, waarin katolieke verbied word om aan die Italiaanse politiek deel te neem, op. In 1919 word dan 'n katolieke politieke party in Italië gestig. Hy laat ook toe dat katolieke leiers van ander lande staatsbesoeke aan Italië kan bring.

Relasies met Frankryk

Na die Franse Rewolusie was die Franse regering sterk gekant teen die inmenging van die Vatikaan in die Franse politiek. Op 9 Desember 1905 word die wet “loi concernant la séparation des Eglises et de l’Etat” wat skeiding van Kerk en Staat bewerkstellig, goedgekeur. Benedictus was voorstander van die verbetering van betrekkinge met Frankryk en in 1920 word twee Franse, Margaretha-Maria Alacoque en Johanna van Arkel (Jeanne d’Arc) heilig verklaar. In 1921 word diplomatieke relasies tussen die Vatikaan en Frankryk herstel.

Relasies met die Sowjetunie

Op 23 Januarie 1918 kondig Wladimir Lenin die totale skeiding van Kerk en Staat aan in die Sowjetunie. Die toestand van kerke versleg vinnig. In 1919 kom daar self 'n totale verbod op die verering van relikwieë. Besittings van die Russies-Ortodokse Kerk word in beslag geneem en geestelikes word vermoor. Tog probeer die Roomse Kerk om betrekkinge met Moskou aan te knoop. Kardinaal Eugenio Pacelli (later Pous Pius XII) word na Moskou gestuur maar die sending misluk.

Pole en die Baltiese lande

Op 25 April 1918 stuur Benedictus Achille Ratti (later Pous Pius XI) na Pole en Litaue. In 1921 word Ratti egter gevra om Pole te verlaat weens verskille met die Poolse regering. In Estland was kardinaal Pietro Gasparri meer suksesvol en 'n konkordaat is net na Benedictus se dood op 30 Mei 1922 onderteken.

Die Midde-Ooste

Na die val van die Ottomaanse Ryk wil die pous die aandag vestig op die Midde-Ooste. Hy kla by sultan Mehmet V oor die Armeense volksmoord. In 'n toespraak genaamd “Antequam Ordinem” roep hy staatshoofde op om op te tree teen vervolging en hongersnood. Met betrekking tot Palestina was Benedictus voorstander van 'n selfstandige Palestynse staat, maar gaan akkoord met die Britse mandaat van Palestina.

Geloofsake

Benedictus se wapenspreuk was: In Te, Domine, speravi; non confundar in aeternum! na Psalm 71 vers 1 “By U, Here, skuil ek, laat my nie vir altyd beskaamd staan nie!” (1933 vertaling)

Soos sy voorganger Pous Pius X was Benedictus sterk gekant teen die modernisme. In sy eerste ensikliek “Ad Beatissimi Apostolorum” roep hy op tot eenheid binne die Katolieke Kerk en die verwerping van die modernisme. In sy motu proprio “Bonum Sane” van 25 Julie 1920 waarin Josef van Nasaret sentraal staan, waarsku hy ook teen die naturalisme, waarin aardse bestaan sonder bonatuurlike gebeurtenisse beklemtoon word.

Sedert die Reformasie het meer en meer Protestante self die Bybel begin lees omdat dit beskikbaar geword het in hulle landstaal. Vir Katolieke was die enigste goedgekeurde Bybel die Vulgaat en die was in Latyn. Benedictus wou die Bybel terugbring as die sentrale bron van die geloof en het vertalings van die Bybel vir Katolieke beskikbaar gemaak. Hy het daarop aangedring dat die hele Bybel beskikbaar moet wees en nie net die evangelies nie.

Pous Benedictus het die hervorming van die kerklike wetboek bevestig deur die pouslike bul “Providentissima Mater” van 27 Mei 1917. Ook die sending het aandag gekry. Die apostoliese brief “Maximum Illud” van 30 November 1919 wys daarop dat die sending steeds belangrik is en dat martelaarskap steeds voorkom. Hy voer ook aan dat sending nie die lokale kultuur onnodig moet versteur nie.

Pous Benedictus XV sterf onverwags op 22 Januarie 1922 as gevolg van griep waarby hy longontsteking gekry het. Hy was net 67 jaar oud.

Die kollege van kardinale

Pous Benedictus XV het 32 nuwe kardinale aangestel in vyf konsistories. Weens die omvang van die lys word dit hier gehou.

Saligverklarings

Tydens sy pontifikaat het Benedictus XV 54 persone salig verklaar.

Heiligverklarings

• 13 Mei 1920 – Gabriel Marie Possenti.
• 13 Mei 1920 – Margherita Mary Alacoque.
• 16 Mei 1920 – Johanna van Arkel (Jeanne d’Arc).

Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete

• 1 November 1914 – Ad Beatissimi Apostolorum – Oproep om vrede.
• 15 Junie 1917 – Humani Generis Redemptionem- Prediking van Gods Woord.
• 1 Desember 1918 – Quod Iam Diu – Die toekomstige vredeskonferensie.
• 14 Mei 1919 – In Hac Tanta – Sint Bonifasius.
• 24 November 1919 – Paterno Iam Diu – Die kinders van Sentraal-Europa.
• 23 Mei 1920 – Pacem, Dei Munus Pulcherrimum – Vrede en Christelike versoening.
• 15 September 1920 – Spiritus Paraclitus – Sint Jeronimus.
• 5 Oktober 1920 – Principi Apostolorum Petro – Sint Efraim die Siriër.
• 1 Desember 1920 – Annus Iam Plenus – Kinders in Sentraal-Europa.
• 6 Januarie 1921 – Sacra Propediem – Die derde orde van Sint Franciskus.
• 30 April 1921 – In Praeclara Summorum – Oor Dante.
• 29 Junie 1921 – Fausto Appetente Die – Oor Sint Dominicus.

Bibliografie

• Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
• Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.

Eksterne skakels

Wikisource

Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:

Author:Benedict XV

• CF Inskrywing in die Catholic Forum (Engels)

• Bulle 'n Databasis van pouslike ensiklieke, dekrete en bulle (in Engels)

• VH Inskrywing in die Vatican History (in Duits).
• CA Inskrywing in die "Cardinals of the Holy Roman Church".

• Inskrywing in die Catholic Hierarchy (Engels)

• Inskrywing in die Giga Catholic Information (Engels).
• Inskrywing in die Saint-Mike Papal Library (Engels).

Nota

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging

Voorafgegaan deur Pius X	Pous (Pontifex Maximus) 1914 – 1922	Opgevolg deur Pius XI
Voorafgegaan deur Pius X	Kardinaal-Grootmeester van die Ridders van die Heilige Graf in Jerusalem 1914 – 1922	Opgevolg deur Pius XI
Voorafgegaan deur Domenico Kardinaal Svampa	Aartsbiskop van Bologna) 1907 – 1914	Opgevolg deur Giorgio Kardinaal Gusmini