Olimpiese Somerspele 1968

Spele van die XIXe Olimpiade

Gehou in Meksikostad, Meksiko Deelnemende lande 112 Nasionale Olimpiese Komitees Deelnemende atlete 5 516 (4 735 mans, 781 vroue) Items 172 in 18 sporte Openingseremonie 12 Oktober 1968 Sluitingseremonie 27 Oktober 1968 Amptelik geopen deur President Gustavo Díaz Ordaz Atlete-eed Pablo Lugo Garrido (atletiek) Beampte-eed – (sedert 1972) Olimpiese vlam Enriqueta Basilio (atletiek) Vorige Spele 1964: Tokio (Japan) Volgende Spele 1972: München (Wes-Duitsland)

Die Olimpiese Somerspele 1968 (Spaans: Juegos Olímpicos de Verano de 1968), amptelik bekend as die Spele van die XIXde Olimpiade, is tussen 12 en 27 Oktober 1968 in Meksikostad, Meksiko, aangebied. Naas Meksikostad het Detroit, Buenos Aires en Lyon aansoek gedoen om die Spele te mag organiseer. Dit was die eerste Olimpiese Spele wat in 'n ontwikkelende land, Latyns-Amerika en 'n Spaanstalige land gehou is asook die eerste Spele waar meer as 100 nasies deelgeneem het.

Tommie Smith en John Carlos toon die Swartmag-saluut

Die beslissing van die Internasionale Olimpiese Komitee tydens sy kongres in Baden-Baden in 1963 om die Spele aan Meksikostad toe te wys, het vir heelwat onstuimigheid in die sportwêreld gesorg. Verskeie medici en afrigters vrees dat die hoë ligging van die stad dramatiese gevolge kan hê. Onni Niskanen, die Sweedse afrigter van Abebe Bikila beweer selfs dat atlete kan sterf. As gevolg van die beslissing doen wetenskaplikes navorsing oor die probleem. Daar word bevind dat dissiplines waar uithouvermoë belangrik is, nie normaal kon verloop nie as gevolg van 'n suurstofgebrek. Naellopers, daarteen sou baat vind by die verlaagde lugweerstand. Daar word voorgestel dat atlete 'n lang aanpassingsperiode gegun word om by die omstandighede aan te pas. Uiteindelik verloop die Spele sonder enige ernstige mediese insidente.

1968 was die jaar van die studenterewolusies, en dit was ook die geval in Meksiko. Voor die begin van die Spele vind 'n studenteopstand in Meksiko plaas om wêreldwye aandag op die klimaat in Meksiko te vestig. Die regering bring hierdie opstand hardhandig tot 'n einde, wat onder andere lei tot die Bloedbad van Tlatelolco. Verder was daar nog 'n ander probleem wat die Spele ontwrig het: Die Afro-Amerikaanse atlete begin 'n protesbeweging in die Olimpiese dorp teen die rassediskriminasie waarvan hulle in hul eie land slagoffers was. 'n Insident vind tydens die medaljeseremonie na die 200 meter plaas. Tommie Smith en John Carlos, onderskeidelik eerste en derde, staan tydens die speel van die Amerikaanse volkslied met gebalde vuiste en geboë hoofde (die Swartmag-saluut). Na die voorval word die twee uit die Olimpiese dorp geskop.

Die Olimpiese Winterspele 1968 is in Grenoble, Frankryk, aangebied. Die Paralimpiese Somerspele 1968 is tussen 4 en 13 November in Tel Aviv, Israel, gehou.

Toewysing

Lopez Mateos, president van Meksiko en voorsitter van dié land se organisiekomitee

Fakkel van die Olimpiese Somerspele 1968 in Meksikostad

Meksikostad is op 18 Oktober 1963 in Baden-Baden deur die Internasionale Olimpiese Komitee gekies as die gasheer vir die Olimpiese Somerspele in 1968. Ander kandidate was: Detroit, Buenos Aires en Lyon.

Die stemming het as volg verloop:

Stemming vir gasheer van die Olimpiese Somerspele 1968
Stad	Land	Rondte 1
Meksikostad	Meksiko	30
Detroit	Verenigde State	14
Lyon	Frankryk	12
Buenos Aires	Argentinië	2

Sporte

18 Olimpiese sportsoorte in 172 dissiplines is tydens die Spele beoefen. Tydens die Spele is 174 goue medaljes oorhandig. Daarbenewens is wedstryde in verskeie demonstrasiesporte beslis.

• Atletiek (36)
• Basketbal (1)
• Boks (11)
• Fietsry
  • Baan (5)
  • Pad (2)
• Gewigoptel (7)
• Gimnastiek (14)
• Kanovaart (7)
• Moderne vyfkamp (2)
• Roei (7)
• Ruitersport
  • Dressuur (2)
  • Driefasekompetisie (2)
  • Spring (2)
• Seilvaart (5)
• Skermsport (8)
• Skyfskiet (7)
• Sokker (1)
• Stoei
  • Grieks-Romeins (8)
  • Vrystyl (8)
• Veldhokkie (1)
• Vlugbal (2)
• Watersport
  • Sierduik (4)
  • Swem (29)
  • Waterpolo (1)

• Baskiese pelote en Tennis is as demonstrasiesporte aangebied.

Stadions

Die Estadio Olímpico Universitario in Meksikostad

Openingseremonie van die Olimpiese Somerspele 1968

Die Tunisiese span tydens die openingseremonie

Sluitingseremonie van die Olimpiese Somerspele 1968

25 sportplekke is tydens die Olimpiese Somerspele 1968 gebruik:

Stadion	Sporte	Kapasiteit
Agustín Melgar Olimpiese Velodrome	Fietsry (baan)	3 000
Arena México	Boks	16 236
Avándaro Gholfklub	Ruitersport (driegangkampioenskap)	Nie gelys nie
Campo Marte	Ruitersport (dressuur, individuele spring)	7 885 (spring) 4 990 (dressuur)
Campo Militar 1	Moderne vyfkamp (perdry, hardloop)	Nie gelys nie
Club de Yates de Acapulco	Seilvaart	Nie gelys nie
Estadio Azteca	Sokker (eindstryd)	104 000
Estadio Cuauhtémoc (Puebla de Zaragoza)	Sokker (groepuitdunne)	42 648
Estadio Jalisco (Guadalajara)	Sokker (groepuitdunne)	56 713
Estadio Nou Camp (León)	Sokker (groepuitdunne)	33 943
Estadio Olímpico Universitario	Atletiek (insluitende 20 km en 50 km-lope), seremonies (opening/sluiting), Ruitersport (spanspring)	68 954
Fernando Montes de Oca Skermsportsaal	Skermsport, Moderne vyfkamp (skermsport)	3 000
Francisco Márquez Olimpiese Bekken	Sierduik, Moderne vyfkamp (swem), Swem, Waterpolo	15 000
Arena Insurgentes	Stoei	3 386
Teatro de los Insurgentes	Gewigoptel	1 100
Juan de la Barrera Olimpiese Gimnasium	Vlugbal	5 242
Juan Escutia Sportpaleis	Basketbal, Vlugbal	22 370
Munisipale Stadion	Veldhokkie	7 360
Nasionale Ouditorium	Gimnastiek	12 450
Arena Revolución	Vlugbal	1 500
Satellietkring	Fietsry (pad)	Nie gelys nie
Universiteitstad Swembad	Waterpolo	4 993
Vicente Suárez Skietbaan	Moderne vyfkamp (skietsport), Skyfskiet	Nie gelys nie
Virgilio Uribe Roei en Kano-kursus	Kanovaart, Roei	17 600
Zócalo	Atletiek (maratonstart)	Nie gelys nie

Kalender

Die volgende tabel dui die Spele se daaglikse program aan. 'n Blou blokkie beteken dat wedstryde plaasgevind het, maar dat geen medaljes op die spel was nie. 'n Geel blokkie dui aan dat medaljes toegeken is, die getal dui op die getal medaljeparades wat die dag gehou is.

OS

Openingseremonie

●

Wedstryde

1

Wedstryde met medaljes

SS

Sluitingseremonie

Datum	Oktober
	12 Sa	13 So	14 Ma	15 Di	16 Wo	17 Do	18 Vr	19 Sa	20 So	21 Ma	22 Di	23 Wo	24 Do	25 Vr	26 Sa	27 So
Atletiek		1	4	4	7	6	5	2	7
Basketbal		●	●	●	●		●	●	●		●	1
Boks		●	●	●	●	●	●		●	●	●	●	●		11
Fietsry				1		1	1	1	●	2		1
Gewigoptel		1	1	1	1	1	1	1
Gimnastiek										●	●	2	2	4	6
Kanovaart											●	●	●	7
Moderne vyfkamp		●	●	●	●	2
Roei		●		●		●	●	7
Ruitersport							●	●	●	2		1	1	1		1
Seilvaart			●	●	●	●		●	●	5
Sierduik						●	1	●	1		●	1	●	●	1
Skermsport				●	1	1	●	1	1	1	1	●	1	1
Skyfskiet							2	1		1	1	2
Sokker		●	●	●	●	●	●		●		●		●		1
Stoei						●	●	●	8			●	●	●	8
Swem						2	●	4	3	3	3	4	4	3	3
Veldhokkie		●	●	●	●	●	●	●	●	●		●	●	●	1
Vlugbal		●	●	●	●	●		●	●	●		●	●	●	2
Waterpolo			●	●	●	●		●	●	●	●	●	●	●	1
Totaal	0	2	5	6	9	13	10	17	20	14	5	12	8	16	34	1
Seremonies	OS															SS
Datum	12 Sa	13 So	14 Ma	15 Di	16 Wo	17 Do	18 Vr	19 Sa	20 So	21 Ma	22 Di	23 Wo	24 Do	25 Vr	26 Sa	27 So
	Oktober

Deelnemende nasies

Hier volg 'n alfabetiese lys van al die Nasionale Olimpiese Komitees wat deelgeneem het. Waar beskikbaar word die getal atlete per land in hakies aangedui:

•  Afghanistan (5)
•  Algerië (3)
•  Amerikaanse Maagde-eilande (6)
•  Argentinië (89)
•  Australië (128)
•  Bahamas (16)
•  Barbados (9)
•  België (82)
•  Bermuda (6)
•  Bolivië (4)
•  Brasilië (76)
•  Brits-Honduras (7)
•  Bulgarye (112)
•  Chili (21)
•  Colombia (43)
•  Costa Rica (18)
•  Denemarke (64)
•  Dominikaanse Republiek (18)
•  Ecuador (15)
•  Egipte (30)
•  El Salvador (60)
•  Ethiopië (18)
•  Fidji (1)
•  Filippyne (49)
•  Finland (66)
•  Frankryk (200)
•  Ghana (31)
•  Griekeland (44)
•  Guatemala (48)
•  Guinee (15)
•  Guyana (5)
•  Honduras (6)
•  Hongarye (167)
•  Hongkong (11)
•  Ierland (31)
•  Indië (25)
•  Indonesië (6)
•  Irak (3)
•  Iran (14)
•  Israel (29)
•  Italië (167)
•  Ivoorkus (10)
•  Jamaika (25)
•  Japan (171)
•  Joego-Slawië (69)
•  Kameroen (5)
•  Kanada (138)
•  Kenia (39)
•  Koeweit (2)
• Kongo-Kinshasa (5)
•  Kuba (115)
•  Libanon (11)
•  Libië (1)
•  Liechtenstein (2)
•  Luxemburg (5)
•  Madagaskar (4)
•  Maleisië (31)
•  Mali (2)
•  Malta (1)
•  Marokko (24)
•  Meksiko (275)
•  Mianmar (4)
•  Monaco (2)
•  Mongolië (16)
•  Nederland (107)
•  Nederlands-Antille (5)
•  Nederlands-Guyana (1)
•  Nicaragua (11)
•  Nieu-Seeland (52)
•  Niger (2)
•  Nigerië (36)
•  Noorweë (46)
• Oos-Duitsland (226)
•  Oostenryk (43)
•  Pakistan (15)
•  Panama (16)
•  Paraguay (1)
•  Peru (28)
•  Pole (177)
•  Portugal (20)
•  Puerto Rico (58)
•  Roemenië (82)
•  San Marino (4)
•  Sentraal-Afrikaanse Republiek (1)
•  Senegal (21)
•  Sierra Leone (3)
•  Singapoer (4)
•  Sirië (2)
•  Republiek van China (43)
•  Soedan (5)
•  Sowjetunie (312)
•  Spanje (122)
•  Sri Lanka (3)
•  Suid-Korea (54)
•  Swede (100)
•  Switserland (85)
•  Tanzanië (4)
•  Thailand (41)
•  Trinidad en Tobago (19)
•  Tsjad (3)
•  Tsjeggo-Slowakye (121)
•  Tunisië (7)
•  Turkye (29)
•  Uganda (11)
•  Uruguay (27)
•  Venezuela (23)
•  Verenigde Koninkryk (225)
•  Verenigde State (357)
•  Viëtnam (9)
• Wes-Duitsland (275)
•  Ysland (8)
•  Zambië (7)

Hoogtepunte

• In die medalje-toekenningseremonie vir die mans se 200 meter-wedloop het die swart Amerikaanse atlete Tommie Smith (goud) en John Carlos (brons) standpunt vir burgerregte ingeneem deur hul swarthandskoene op te lig en swart sokkies in plaas van skoene te dra. Die Australiër Peter Norman, wat tweede was, het 'n Amerikaanse menseregte-kenteken gedra as 'n gebaar van ondersteuning aan hulle op die podium. In reaksie hierop het die IOK Smith en Carlos lewenslank uit die Olimpiese Spele verban, en Norman se weglating uit Australië se Olimpiese span in 1972 was na bewering as straf.

• George Foreman het die goue medalje in die swaargewigboksafdeling gewen deur die Sowjet Jonas Čepulis in die tweede ronde te verslaan. Na die oorwinning het Foreman 'n klein Amerikaanse vlag geswaai terwyl hy voor die skare gebuig het.

• Die hoë hoogte van Meksikostad, op 2 240 m bo seespieël, het baie van die gebeure beïnvloed, veral in atletiek. Geen ander Olimpiese Somerspele voor of sedertdien is op hoë hoogte gehou nie.

• Benewens hoë hoogte, was dit die eerste Olimpiese Spele wat 'n sintetiese alleweeroppervlak vir atletiek gebruik het. Die bane by vorige Olimpiese Spele was konvensionele sinter.

• Vir die eerste keer het Oos- en Wes-Duitsland as afsonderlike spanne meegeding, nadat hulle in 1956, 1960 en 1964 deur die IOK gedwing is om as 'n gekombineerde Duitse span deel te neem.

• Al Oerter het sy vierde agtereenvolgende goue medalje in die diskus verower om slegs die tweede atleet te word wat dié prestasie in ’n individuele item behaal het, en die eerste in atletiek.

• Bob Beamon het 8,90 m in die verspring gespring, 'n ongelooflike verbetering van 55 cm teenoor die vorige wêreldrekord. Dit het vir 23 jaar as die wêreldrekord gestaan, totdat dit in 1991 deur die Amerikaner Mike Powell gebreek is; tog staan ​​dit vir 56 jaar as die huidige Olimpiese rekord. Jim Hines, Tommie Smith en Lee Evans het ook jarelange wêreldrekords in onderskeidelik die 100 m, 200 m en 400 m opgestel.

• In die driesprong is die vorige wêreldrekord vyf keer deur drie verskillende atlete verbeter. Die wenner Viktor Saneev het ook in 1972 en 1976 gewen, en in 1980 silwer gewen.

• Dick Fosbury het die goue medalje in die hoogspring gewen deur sy onkonvensionele Fosbury-floptegniek te gebruik, wat vinnig die oorheersende tegniek in die item geword het.

• Věra Čáslavská van Tsjeggo-Slowakye het vier goue medaljes in gimnastiek gewen en teen die Sowjet-inval in haar land betoog.

• Debbie Meyer het die eerste swemmer geword wat drie individuele goue medaljes gewen het, in die 200, 400 en 800 m-vryslagitems. Die 800 m was ’n nuwe langafstanditem vir vroue. Meyer was net 16 jaar oud, 'n student aan die Rio Americano High School in Sacramento, Kalifornië. Meyer was die eerste van verskeie Amerikaanse tieners wat die 800 m gewen het, met Katie Ledecky wat haar noemenswaardige opvolger was.

• Die Amerikaanse swemmer Charlie Hickcox het drie goue medaljes (200 m - en 400 m wisselslag, 4 × 100 m wisselslag-aflos) en een silwermedalje (100 m-rugslag) gewen.

• Die instelling van dwelmtoetse het gelei tot die eerste diskwalifikasie : die Sweedse vyfkampatleet Hans-Gunnar Liljenwall is vir alkoholgebruik gediskwalifiseer (hy het verskeie biere gedrink net voor die kompetisie).

• John Stephen Akhwari van Tanzanië het internasionaal bekend geword nadat hy die maraton in die laaste plek voltooi het, ondanks 'n ontwrigte knie.

• Dit was die eerste van drie Olimpiese deelnames deur Jacques Rogge. Hy het aan seiljag meegeding en sou later die president van die IOK word.

• Norma Enriqueta Basilio de Sotelo van Meksiko het die eerste vrou geword wat die Olimpiese vlam aangesteek het.

• Kipchoge Keino van Kenia, wat deelgeneem het ten spyte van onverwagte aanvalle van erge buikpyn wat later as 'n galblaasinfeksie gediagnoseer is, het die 10 000 meter voltooi ten spyte daarvan dat hy ineengestort het van pyn met twee rondtes oor. Hy het ook silwer in die 5 000 meter, en goud in die 1500 meter gewen.

• Dit was die eerste Olimpiese Spele waarin die afsluitingseremonie in kleur op tv aan die wêreld oorgedra is, asook die gebeure self.

Getal medaljes

Kaart van deelnemende nasies in 1968:

   Neem vir die eerste keer deel

   Het reeds vantevore deelgeneem

     Gasheerstad Meksikostad

Hier is die top tien lande wat medaljes by die Spele verower het:

Plek	Land	Deelnemers	Goud	Silwer	Brons	Totaal
1	Verenigde State (USA)	357	45	28	34	107
2	Sowjetunie (URS)	312	29	32	30	91
3	Japan (JPN)	171	11	7	7	25
4	Hongarye (HUN)	167	10	10	12	32
5	Oos-Duitsland (GDR)	226	9	9	7	25
6	Frankryk (FRA)	200	7	3	5	15
7	Tsjeggo-Slowakye (TCH)	121	7	2	4	13
8	Wes-Duitsland (FRG)	275	5	11	10	26
9	Australië (AUS)	128	5	7	5	17
10	Verenigde Koninkryk (GBR)	225	5	5	3	13
11	Meksiko (MEX)	275	3	3	3	9

Bronne

• (en) David Miller: The Official History of the Olympic Games and the IOC: Athens to London 1894–2012. Mainstream Publishing, Edinburgh 2012, ISBN 978-1-84596-611-9
• (en) Organizing Committee of the Games of the XIX Olympiad Mexico 1968: The Official Report of the Organizing Committee of the Games of the XIX Olympiad Mexico 1968, Volume 1: The Country. Meksikostad 1968. Part 1 (PDF; 15,0 MB), Part 2 (PDF; 18,1 MB)
• (en) Organizing Committee of the Games of the XIX Olympiad Mexico 1968: The Official Report of the Organizing Committee of the Games of the XIX Olympiad Mexico 1968, Volume 2: The Organization. Meksikostad 1968. Part 1 (PDF; 16,4 MB), Part 2 (PDF; 18,8 MB)
• (en) Organizing Committee of the Games of the XIX Olympiad Mexico 1968: The Official Report of the Organizing Committee of the Games of the XIX Olympiad Mexico 1968, Volume 3: The Games. Meksikostad 1968. Part 1 (PDF; 25,6 MB), Part 2 (PDF; 11,5 MB)

Verdere leesstof

• (en) David Wallechinsky (2004). The Complete Book of the Summer Olympics, Athens 2004 Edition. SportClassic Books. ISBN 978-1-894963-32-9.
• (en) Bijkerk, Anthony T. (2004). "Pierre de Coubertin". In John E. Findling, Kimberly D. Pelle (red.). Encyclopedia of the Modern Olympic Movement. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-313-32278-3. OCLC 52418065.
• (de) Volker Kluge (2000). Olympische Sommerspiele. Die Chronik Teil 3. Mexiko Stadt 1968 – Los Angeles 1984. Berlin: Sportverlag. ISBN 3-328-00741-5.

Eksterne skakels

• (en) Mexico 1968 Olympic.org. Internasionale Olimpiese Komitee.
• (en) Resultate en medaljewenners Olympic.org. Internasionale Olimpiese Komitee.
• (en) Olympics 1964 to 1980

	Olimpiese Spele
Olimpiese Somerspele: 1896  • 1900  • 1904  • 1906*  • 1908  • 1912  • 1916  • 1920  • 1924  • 1928  • 1932  • 1936  • 1940  • 1944  • 1948  • 1952  • 1956  • 1960  • 1964  • 1968  • 1972  • 1976  • 1980  • 1984  • 1988  • 1992  • 1996  • 2000  • 2004  • 2008  • 2012  • 2016  • 2020  • 2024  • 2028  • 2032 Olimpiese Winterspele: 1924  • 1928  • 1932  • 1936  • 1940  • 1944  • 1948  • 1952  • 1956  • 1960  • 1964  • 1968  • 1972  • 1976  • 1980  • 1984  • 1988  • 1992  • 1994  • 1998  • 2002  • 2006  • 2010  • 2014  • 2018  • 2022  • 2026  • 2030  • 2034 Internasionale Olimpiese Komitee – Nasionale Olimpiese Komitee (*) Die spele van 1906 is deur die IOK georganiseer, maar word nie amptelik deur die IOK erken nie.