Gereformeerde kerk Jamestown
| Gereformeerde kerk Jamestown | ||
| ||
| Sluit in | Jamestown | |
| Klassis | Burgersdorp | |
| Huidige predikant(e) | Dr. A.N. Helberg (laaste) | |
| Belydende lidmate | 16 (2001) | |
| Dooplidmate | 3 (2001) | |
| Adres | De Beerstraat 91 Jamestown Oos-Kaap | |
| Geskiedenis | ||
| Stigtingsdatum | 22 April 1899 | |
| Afgestig van | Aliwal-Noord | |
| Eerste predikant | W.J. de Klerk (1907–1911, in kombinasie met Aliwal-Noord) | |
| Datum ingelyf | 2003 | |
| Ingelyf by | Aliwal-Noord | |
Die Gereformeerde kerk Jamestown was van 1899 tot 2003 ’n gemeente van die Gereformeerde Kerk in die tradisionele hartland van dié kerkverband, die Noordoos-Kaap. Nog vier gemeentes het in dieselfde jaar as Jamestown ontbind, naamlik Florida, Randburg-Oos, Pretoria-Oos en Pretoria-Sunnyside. Dit was die meeste gemeentes van dié kerkverband wat tot op hede (2016) binne ’n enkele jaar ophou bestaan het.
Die gemeente Jamestown is op 22 April 1899 deur 58 lidmate van die gemeentes Aliwal-Noord, wat die naaste aan die dorpie Jamestown geleë is, Burgersdorp en Dordrecht gestig. Die gemeente se bedrywighede is van Oktober daardie jaar tot in 1902 deur die Tweede Vryheidsoorlog ontwrig. Op 5 Junie 1903 kon die hoeksteen van die gemeente se eie kerkie gelê word, maar geen foto daarvan het blykbaar behoue gebly nie. Binne 20 jaar het dié gebou te klein geword, want in 1920 het die gemeente reeds bestaan uit 167 belydende en 128 dooplidmate vir ’n sieletal van 295. So is die tweede kerk, in ’n kruisvorm, op 3 Mei 1925 in gebruik geneem.
Die verstedeliking van Afrikaners sedert die Groot Depressie van 1929 tot 1933 het toe al ’n nadelige uitwerking op Jamestown, soos op die meeste plattelandse gemeentes, begin hê. Met die eeufees van die Gereformeerde Kerk in 1959 het die lidmaattal reeds tot 71 belydende en 46 dooplidmate afgeneem, maar die kerkraad het nietemin vier jaar later besluit om die kerkgebou met sierstene te beklee, soos ook die geval was met die kerkgebou van die nabygeleë Gereformeerde kerk Steynsburg. Dié besluit is geneem om die kerkgebou meer in die smaak te val van die tyd toe siersteenkerke oral in Suid-Afrika verrys het. Ongelukkig het die oorspronklike, geskiedkundige aansig van die gebou gevolglik in die slag gebly.
In sy hele 104-jarige bestaan kon Jamestown nie een keer ’n eie predikant onderhou nie en moes die gemeente deurgaans in kombinasie met ander gemeentes gaan, byvoorbeeld met Sterkstroom en Molteno. Weens die krimpende lidmaattal moes die handjie vol oorblywende lidmate veral in die laaste kwart van die 20ste eeu baie opoffer om te bly voorbestaan. Tydens die eeufees in 1999 was daar net 16 belydende en twee dooplidmate oor. Eindelik moes hulle tog die stryd gewonne gee en in 2003 die besluit neem om te ontbind. Die plaaslike boerevereniging het die kerk gekoop en gebruik dit vir geleenthede en gesellighede, terwyl dit ook gehuur kan word.
Sedertdien ressorteer Jamestown onder Aliwal-Noord, tesame met onder meer die Vrystaatse dorpe Zastron en Rouxville. Die gemeente Zastron, gestig in 1916, het in 2004 ontbind, maar Rouxville het nog altyd onder Aliwal-Noord geval omdat daar nooit genoeg Gereformeerdes was om ’n eie gemeente te regverdig nie.
Leraars[wysig | wysig bron]
- De Klerk, Willem Johannes, 1907–1911 (in kombinasie met Aliwal-Noord)
- Krüger, Izak David, 1911 - 1916 (in kombinasie met Aliwal-Noord)
- Du Toit, Charl Wynand Markelbach (Wynand), 1917–1920 (in kombinasie met Aliwal-Noord)
- Venter, Ernst Lodewyk Johannes, 1920 - 3 Mei 1947 (in kombinasie met Aliwal-Noord)
- Gerhardus Philippus Leonardus van der Linde, 1949–1955 (in kombinasie met Aliwal-Noord)
- Pieter Bouman de Klerk, 1957–1966 (in kombinasie met Aliwal-Noord)
- Pieter Christiaan Buys, 1967–1973 (in kombinasie met Aliwal-Noord; die laaste keer)
- Kruger, Jan Adriaan, 1973–1975 (in kombinasie met Molteno)
- Van der Walt, Petrus Jacobus, 1977–1981 (in kombinasie met Dordrecht)
- Du Plessis, Jan Barend, 1982–1985 (in kombinasie met Dordrecht, Indwe en Molteno)
- Fanoy, dr. Pieter, 1985–1995 (in kombinasie met Dordrecht, Molteno en Indwe)
- Helberg, Abraham Nicolas, 1995–1998 (in kombinasie met Dordrecht en Molteno)
Bronne[wysig | wysig bron]
- (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Venter, ds. A.A. 1957. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1958. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.